Ciwon hanta 'Hepatitis E' ya kashe mata masu ciki hudu a Jihar Borno, 'yan IDP 400 sun kama cutar "

Ciwon hanta 'Hepatitis E' ya kashe mata masu ciki hudu a Jihar Borno, 'yan IDP 400 sun kama cutar "

Akalla mata masu ciki hudu sun mutu, yayin da mutane fiye da 400 wadanda aka sanya gudun hijira a cikin gida (IDP) sun kamu da ciwon hanta a cikin yan majalisar Ngala ta Jihar Borno.

Nicolerta Bellio, mai kula da harkokin kiwon lafiyar MSF, ya bayyana hakan a wata sanarwa da aka bayar a Maiduguri, babban birnin jihar.

Bellio ya ce cutar , wadda ta haifar daga sansanin Nijar, ta yadu ta hanyar sansanin Ngala saboda haɗuwa da yanayin talauci da ambaliya.

Mene ne HEPATITIS E?

Hepatitis E shine kwayar cutar da ke shafar hanta. Ana iya samunta ta ruwan sha ko cin abincin da cutar ta shafa ta hanyar mutum mai cutar.

Ciwon hanta 'Hepatitis E' ya"Kashe mata masu ciki hudu a Jihar Borno, 'yan IDP 400 sun kama cutar "
Ciwon hanta 'Hepatitis E' ya"Kashe mata masu ciki hudu a Jihar Borno, 'yan IDP 400 sun kama cutar "

Hakanan za'a iya samun shi daga hada jiki da dabba, kamar cin nama da bai dahu dakyau ba ko kuma taɓa wani alade mai cutar.

Kwayoyin bayyanarsa sun hada da gajiya, hasara mai nauyi, tashin zuciya, jaundice, ciwo a gefen dama na ciki, a ƙarƙashin gefen hagu inda hanta yake.

KU KARANTA KUMA: Kungiyar masu zanga-zangar #OurMumuDonDo,sunyi rikici da masu zanga-zangar goyon bayan Buhari a Abuja

A cewar Bellio, sansanin ya keɓe wasu mutane 45,000 wadanda suka tsere daga tashin hankali da ke haifar da rikici tsakanin Boko Haram da sojoji.

"Halin da ake ciki a Ngala yana da damuwa sosai. Farawa na lokacin damina ya haifar da ambaliyar ruwa a sansanin kuma ruwa ya zuba a cikin hanyoyi, ramukan bayan gida da gidajen mutane, "in ji Bellio.

"Idan ana ruwan sama, dukan sansanin ruwa na rufe shi da laka da ruwan datti. Wannan duk yana iya janyo yaduwar kwayoyin cuta da cututtukan musamman kamar yadda mutane ba sa amfani da bayi da aka tanadar a cikin sansanin, don haka ruwa mara tsabta ya shafe ko'ina.

Har ila yau, Bellio ya yi magana game da hadarin cutar akan mata masu juna biyu, kuma ya ba da bayanai game da yadda za a kauce wa cutar.

"Yawanci, mutane suna iya warkewa daga hepatitis E idan sun sami magani, amma cutar na iya zama mummunan haɗari ga mata masu ciki da jariransu da ba'a haifa ba," in ji shi.

"Wani abu mai sauƙi kamar sabulu da ruwa mai tsabta na iya hana wannan mutuwar.

"Cibiyoyinmu masu gabatar da lafiyarmu suna aiki tare da al'umma don tsabtace sansanin da kuma ruwa da aka lalata.

"Mun kuma rarraba sabulu da kuma samar da ruwa, kodayake chlorine ba shi da tasiri a kan hepatitis E fiye da cutar ta kwalara, misali.

"Sauran kungiyoyi masu zaman kansu sun taimaka wajen inganta samar da ruwa. Ruwan sama zai ci gaba zuwa wasu watanni, kuma muna tsoron cewa wannan zai iya haifar da karin lokuta na hepatitis E ko kuma, mafi muni, cutar kwalara.

"Idan wannan ya faru, wuri mai nisa na Ngala da yanayin tsaro a yankin zai zama da wuya a gare mu mu amsa. A gaskiya ma, zai zama bala'i.

"MSF tana aiki a sansanin Ngala tun daga watan Oktoba 2016, kuma yana gudanar da asibitoci dake ba da magani da kuma kula da marasa lafiya."

Gwamnatin Jihar Borno ta hanyar ba da agajin gaggawa (SEMA) ba ta ce komai game da halin da ake ciki ba.

Kungiyar Boko Haram tana da mummunar tasiri ga mazauna arewa maso gabas.

A ranar Alhamis, Tukur Buratai, babban kwamandan sojoji, ya ce an kiyasta tasirin tattalin arzikin Boko Haram a arewa maso gabas a dala biliyan 9 (N274.5b).

Ku biyo mu a shafukanmu na dandalin sada zumunta:

Facebook: https://facebook.com/naijcomhausa

Twitter: https://twitter.com/naijcomhausa

Idan kuna da wata shawara ko bukatar bamu labari, tuntube mu a email dinmu na labaranhausa@corp.legit.ng

Asali: Legit.ng

Authors:
Mudathir Ishaq avatar

Mudathir Ishaq Mudathir Ishaq is the head of the Hausa desk at Legit.ng. He studied Industrial Chemistry as first degree at the University of Abuja, Journalism (CSR Specialization) with the Michigan State University and runs MSc Industrial Chemistry from the Nasarawa State University, Keffi. With more than a decade experience in news reporting and content editing, he has interviewed influential personalities. He can be reached on: mudathir.ishaq@corp.legit.ng